PAŁAC MAŁACHOWSKICH

Z bogatą tradycją uzdrowiska Nałęczów oraz jego kwitnącym życiem towarzyskim nierozerwalnie związany jest Pałac Małachowskich. Majestatyczny obiekt w stylu barokowym wzniesiony został w samym sercu miejscowości – Parku Zdrojowym i po dziś dzień urzeka swoją wielkością, pozostając najcenniejszym zabytkiem Nałęczowa.

Z bogatą tradycją uzdrowiska Nałęczów oraz jego kwitnącym życiem towarzyskim nierozerwalnie związany jest Pałac Małachowskich. Majestatyczny obiekt w stylu barokowym wzniesiony został w samym sercu miejscowości – Parku Zdrojowym i po dziś dzień urzeka swoją wielkością, pozostając najcenniejszym zabytkiem Nałęczowa.

Historia Pałacu Małachowskich rozpoczyna się właściwie w tym samym miejscu, w którym rozpoczyna się historia całego Nałęczowa.

Historia Pałacu Małachowskich rozpoczyna się właściwie w tym samym miejscu, w którym rozpoczyna się historia całego Nałęczowa.

23 czerwca 1751 roku Stanisław Małachowski, pułkownik Znaku Pancernego Wojsk Jego Królewskiej Mości i Rzeczpospolitej przejął Bochotnicę Kościelną z przyległymi terenami i przemianował ją na Nałęczów, od swojego herbu Nałęcz. Po swoim ślubie z Marianną Potocką herbu Pilawa starosta wąwolnicki, Małachowski, przeznacza właśnie ten teren na główną siedzibę swego majątku. Prace budowlane nowej rezydencji rozpoczęły się w 1767 roku. Ich efektem był iście magnacki pałac otoczony przepięknym parkiem. Wyjątkowy obiekt powstał według Ferdynanda Nax’a, współpracownika Dominika Merliniego – architekta królewskiego. Pałac wzniesiony został jako piętrowa budowla z wysokim mansardowym dachem krytym gontem i latarnią pośrodku.

23 czerwca 1751 roku Stanisław Małachowski, pułkownik Znaku Pancernego Wojsk Jego Królewskiej Mości i Rzeczpospolitej przejął Bochotnicę Kościelną z przyległymi terenami i przemianował ją na Nałęczów, od swojego herbu Nałęcz. Po swoim ślubie z Marianną Potocką herbu Pilawa starosta wąwolnicki, Małachowski, przeznacza właśnie ten teren na główną siedzibę swego majątku. Prace budowlane nowej rezydencji rozpoczęły się w 1767 roku. Ich efektem był iście magnacki pałac otoczony przepięknym parkiem. Wyjątkowy obiekt powstał według Ferdynanda Nax’a, współpracownika Dominika Merliniego – architekta królewskiego. Pałac wzniesiony został jako piętrowa budowla z wysokim mansardowym dachem krytym gontem i latarnią pośrodku.

Prowadzony przez Małachowskich dom otwarty przyciągał wielu gości, którzy oprócz tradycyjnych rozrywek zażywali także kąpieli w wodach. Sława ich leczniczych właściwości rozeszła się tak szybko, że w rezydencji Małachowskich zaczęło brakować miejsca dla licznych gości i kuracjuszy. Właściciele zdecydowali więc o budowie domu gościnnego oraz pierwszego profesjonalnego obiektu kuracyjnego (obecne Stare Łazienki, wybudowane z inicjatywy Ludwika Małachowskiego, syna Antoniego, kolejnego po Stanisławie właściciela majątku). Można powiedzieć, że dzięki Pałacowi Małachowskich Nałęczów zaczął funkcjonować jako uzdrowisko.

Punktem zwrotnym w dziejach uzdrowiska był rok 1877. Próbę wskrzeszenia uzdrowiska podjął doktor Fortunat Nowicki. Celem Nowickiego było podniesienie podupadłej miejscowości do rangi uzdrowiska z prawdziwego zdarzenia.

Punktem zwrotnym w dziejach uzdrowiska był rok 1877. Próbę wskrzeszenia uzdrowiska podjął doktor Fortunat Nowicki. Celem Nowickiego było podniesienie podupadłej miejscowości do rangi uzdrowiska z prawdziwego zdarzenia.

PRZEBUDOWA PAŁACU W LATACH

Punktem zwrotnym w dziejach uzdrowiska był rok 1877. Próbę wskrzeszenia uzdrowiska podjął doktor Fortunat Nowicki. Celem Nowickiego było podniesienie podupadłej miejscowości do rangi uzdrowiska z prawdziwego zdarzenia. Z inicjatywy nowych dzierżawców majątku nałęczowskiego jesienią 1878 roku przeprowadzono kapitalny remont Pałacu Małachowskich – dobudowano drugie piętro i pokryto dach nową blachą.
W przebudowanym pałacu zwanym Kursalem (Domem Zdrojowym) otworzono restaurację, na pierwszym piętrze salę koncertowo-balową, bilardową, bogato wyposażoną czytelnię, pokoje gościnne zwane „książęcymi”, zaś na piętrze drugim, na które wiodły schody wewnątrz dobudowanej wieży, funkcjonowały pokoje hotelowe. Elewacja zachodnia miała od 1880 roku na parterze dobudowaną krytą galerię, a do elewacji wschodniej dobudowano później kryty taras.

 

PRZEBUDOWA PAŁACU W LATACH

Punktem zwrotnym w dziejach uzdrowiska był rok 1877. Próbę wskrzeszenia uzdrowiska podjął doktor Fortunat Nowicki. Celem Nowickiego było podniesienie podupadłej miejscowości do rangi uzdrowiska z prawdziwego zdarzenia. Z inicjatywy nowych dzierżawców majątku nałęczowskiego jesienią 1878 roku przeprowadzono kapitalny remont Pałacu Małachowskich – dobudowano drugie piętro i pokryto dach nową blachą.
W przebudowanym pałacu zwanym Kursalem (Domem Zdrojowym) otworzono restaurację, na pierwszym piętrze salę koncertowo-balową, bilardową, bogato wyposażoną czytelnię, pokoje gościnne zwane „książęcymi”, zaś na piętrze drugim, na które wiodły schody wewnątrz dobudowanej wieży, funkcjonowały pokoje hotelowe. Elewacja zachodnia miała od 1880 roku na parterze dobudowaną krytą galerię, a do elewacji wschodniej dobudowano później kryty taras.

 

Dawna rezydencja rodu Małachowskich stała się atrakcyjna nie tylko dla medyków i ich pacjentów, ale z czasem stała się popularnym miejscem wypoczynku dla elity ówczesnego społeczeństwa, takich jak działacze społeczni czy wszelkiej maści artyści. To właśnie w pałacu mieszkali i spotykali się najwybitniejsi goście Nałęczowa. To tam odbywały się zabawy taneczne, przedstawienia teatralne czy koncerty z udziałem najbardziej popularnych artystów. W sali pałacowej występowali m.in. Ignacy Jan Paderewski, Aleksander Michałowski, skrzypek Stefan Barcewicz, śpiewaczka Janina Korolewicz Waydowa, poetka Wanda Siemaszkowa oraz aktorka Wanda Osterwina, która zadebiutowała właśnie w Nałęczowie, w przedstawieniu amatorskiego teatru.

Nie brakowało także artystów malarzy, wystarczy wspomnieć chociażby twórcę „Pochodni Nerona”- Henryka Siemiradzkiego – lub Michała Elwiro Andriolliego, drzeworytnika, grafika  i ilustratora, który współpracował nie tylko z polskimi czasopismami („Tygodnik Ilustrowany”, „Kłosy”, „Tygodnik Powszechny”, „Biesiada Literacka”), ale także ilustrował książki dla wydawców z Londynu i Paryża.

Nie brakowało także artystów malarzy, wystarczy wspomnieć chociażby twórcę „Pochodni Nerona”- Henryka Siemiradzkiego – lub Michała Elwiro Andriolliego, drzeworytnika, grafika  i ilustratora, który współpracował nie tylko z polskimi czasopismami („Tygodnik Ilustrowany”, „Kłosy”, „Tygodnik Powszechny”, „Biesiada Literacka”), ale także ilustrował książki dla wydawców z Londynu i Paryża.

Kuracjusz Bolesław Prus przyjechał pierwszy raz do Nałęczowa w 1882 roku.
Pisarz chciał się wyleczyć z agorafobii. Nie znamy szczegółów jego kuracji, ale wiemy,
że do byłej rezydencji Małachowskich przyjeżdżał regularnie, aż do 1910 roku.
Mieszkał w pokoju na pierwszym piętrze pałacu.

Kuracjusz Bolesław Prus przyjechał pierwszy raz do Nałęczowa w 1882 roku.
Pisarz chciał się wyleczyć z agorafobii. Nie znamy szczegółów jego kuracji, ale wiemy,
że do byłej rezydencji Małachowskich przyjeżdżał regularnie, aż do 1910 roku.
Mieszkał w pokoju na pierwszym piętrze pałacu.

Zawieruchy wojenne przerwały złoty wiek uzdrowiska w Nałęczowie i dotkliwie odcisnęły na nim piętno. Pałac adaptowano do różnych potrzeb. Na przykład w pięknej sali balowej, w której grywał Ignacy Jan Paderewski, w latach 50. zorganizowano kino. Jednak nawet wtedy rezydencja nie pozostawała bez opieki jej miłośników. Szczególne zasługi, jeśli chodzi o zachowanie historii
i dziedzictwa Pałacu Małachowskich, ma tu prof. Władysław Tatarkiewicz.

Zawieruchy wojenne przerwały złoty wiek uzdrowiska w Nałęczowie i dotkliwie odcisnęły na nim piętno. Pałac adaptowano do różnych potrzeb. Na przykład w pięknej sali balowej, w której grywał Ignacy Jan Paderewski, w latach 50. zorganizowano kino. Jednak nawet wtedy rezydencja nie pozostawała bez opieki jej miłośników. Szczególne zasługi, jeśli chodzi o zachowanie historii
i dziedzictwa Pałacu Małachowskich, ma tu prof. Władysław Tatarkiewicz.

Zawieruchy wojenne przerwały złoty wiek uzdrowiska w Nałęczowie i dotkliwie odcisnęły na nim piętno. Pałac adaptowano do różnych potrzeb. Na przykład w pięknej sali balowej, w której grywał Ignacy Jan Paderewski, w latach 50. zorganizowano kino. Jednak nawet wtedy rezydencja nie pozostawała bez opieki jej miłośników. Szczególne zasługi, jeśli chodzi o zachowanie historii
i dziedzictwa Pałacu Małachowskich, ma tu prof. Władysław Tatarkiewicz.

Przywrócony w ten sposób wygląd zewnętrzny chce też zachować nowy właściciel pałacu – Grupa Nałęczów Zdrój,
która została jego nowym gospodarzem w 2017 roku. W trosce o kultywowanie tradycji regionu oraz promocję uzdrowiska
Nałęczów Grupa podjęła się jego pełnej renowacji. W tej chwili trwają prace nad przywróceniem Pałacowi dawnej świetności
w ścisłej współpracy z konserwatorem zabytków. Skupiają się one na odtworzeniu bogatych zdobień wnętrz oraz elewacji zewnętrznej.
Prace renowacyjne obejmą również okazały budynek oficyny. W planach jest przywrócenie dawnej atmosfery i funkcji tego zabytkowego obiektu, z jednoczesnym nadaniem mu nowoczesnego charakteru. Ma on służyć zarówno turystom, jak i lokalnej społeczności.
Generalnym projektantem jest pracownia Boris Kudlička with Partners
– wielokrotnie nagradzana za projekty renowacji zabytkowych miejsc, zaś wykonawcą – firma Erbud.

Przywrócony w ten sposób wygląd zewnętrzny chce też zachować nowy właściciel pałacu – Grupa Nałęczów Zdrój, która została jego nowym gospodarzem w 2017 roku. W trosce o kultywowanie tradycji regionu oraz promocję uzdrowiska Nałęczów Grupa podjęła się jego pełnej renowacji. W tej chwili trwają prace nad przywróceniem Pałacowi dawnej świetności w ścisłej współpracy z konserwatorem zabytków. Skupiają się one na odtworzeniu bogatych zdobień wnętrz oraz elewacji zewnętrznej. Prace renowacyjne obejmą również okazały budynek oficyny. W planach jest przywrócenie dawnej atmosfery i funkcji tego zabytkowego obiektu, z jednoczesnym nadaniem mu nowoczesnego charakteru. Ma on służyć zarówno turystom, jak i lokalnej społeczności. Generalnym projektantem jest pracownia Boris Kudlička with Partners – wielokrotnie nagradzana za projekty renowacji zabytkowych miejsc, zaś wykonawcą – firma Erbud.

Pałac Małachowskich stał się kluczowym elementem ogólnopolskiej kampanii wizerunkowej Cisowianki. Na butelkach wody wprowadzone zostały etykiety z napisem „Marka Uzdrowiskowa” oraz datą 1771 – czyli symbolicznym rokiem ukończenia budowy Pałacu Małachowskich, stanowiący tak naprawdę początek uzdrowiskowego charakteru Nałęczowa, perły Lubelszczyzny.

Pałac Małachowskich stał się kluczowym elementem ogólnopolskiej kampanii wizerunkowej Cisowianki. Na butelkach wody wprowadzone zostały etykiety z napisem „Marka Uzdrowiskowa” oraz datą 1771 – czyli symbolicznym rokiem ukończenia budowy Pałacu Małachowskich, stanowiący tak naprawdę początek uzdrowiskowego charakteru Nałęczowa, perły Lubelszczyzny.

         

         

Nałęczów Zdrój Sp. z o.o.

Drzewce 35
24-150 Nałęczów
tel. (81) 740 93 66
fax (81) 503 42 80
fax (81) 503 70 44 (logistyka)
cisowianka@cisowianka.pl
zamowienia@cisowianka.pl

Biuro w Warszawie
ul. Franciszka Nullo 2
00-486 Warszawa

tel. (22) 598 07 50
biuro@cisowianka.pl